ATES TOPRAKLARI

Onlari gormeyi bekledim..En azindan torunlarini.Farkli bir ten, farkli bir yuz aradim.Ne yazik ki hepsi gitmislerdi.. Oylece yokolup gitmislerdi iste...Oysa Ates Topraklari denilen bolgede insanoglunun ilk izleri 10 bin yil oncesine dayaniyor.

Ates topraklari ismini de bu bolgede gece gunduz kanolarinda ates yakan yerli halkindan aliyor.Macellan 1520 de bu topraklara geldiginde alev alev isildayan kanolari gorup bolgeye "ates topraklari" adini veriyor.Ancak beyaz adamin adaya gelmesiyle maalesef yerlilerden geriye hicbirsey kalmiyor..

SONUN BASLANGICI

1600 lerde yamyam olarak kabul edilen yerlilere ait bu topraklara ilgi 1800 lerin basinda tekrar canlaniyor.1831 de Robert Fitz Roy yonetimindeki Beagle gemisi bolgeye ikinci seferini yaptiginda adaya meshur bir bilimadamini tasiyor..Charles Darwin'i..Evet;yerliler icin sonun baslangici da ayni tarihlere rastliyor.. O donem Darwine gore "ruhanilikten uzak" bu topluluklar oysaki o gune kadar dogayla barisik kendi geleneklerini surduruyorlar.

YAMANA

Bolgede 4 yerli topluluga rastlaniyor.GuneydeYamana;Kuzeyde Selknam (yada Ona);Doguda Haush,Peninsula Mitre (Bati kanallari)nda ise Alakauflar..Bulundugum Ushuaia bolgesi ise bir donem Yamanalara ait..Sehirde tarihlerini ozetleyen bir muze var. Ancak muzede sadece geriye kalan fotograflari gormek cok aci..Tamamen ortadan yokolmuslar..Oysa ilginc bir kabile Yamanalar.. Ada kiyilarinda ciplak yasiyorlar..Tum ihtiyaclarini agaclardan yontarak yaptiklari kanolariyla karsiliyorlar..Bir yerde 4-5 gunden fazla kalmayarak devamli hareket halindeler.Deniz aslanlarini ,karabataklari ve bolgede yasayan guanacalari(bir cesit lama) avlayarak besleniyorlar..Soguktan korunmak icin guanacalarin yagini vucutlarina suruyorlar..Kadin ve erkek esit bir toplum.. Erkek kanoyu kullanip avcilik yapiyor.. Kabilede sadece kadinlar yuzme biliyor.. Onlar da tum gun kanoda asagiya sarkittiklari oltalarla balik tutmaktan sorumlu..Kabilede ruhani guclerine inandiklari bir buyucu mevcut.Batililara gore oldukca garip yuruyorlar.Zaten fotograflarda dizlerindeki deformasyonu gormek mumkun..

Cunku Yamanalar butun gunlerini kanoda comelerek geciriyorlar.O nedenle ayakta fotograflarini bulmak pek kolay degil..

SELKNAM(ONA)

Yamanalar onlara (Ona) diyor..Kuzeyde yasiyorlar.. Karada yasadiklarindan uzerlerine bir hayvan postu aliyorlar..Kendilerine ait seromonileri var.Degisik mitolojik ruhlari temsil eden maskeler giyiyorlar..Mesela kadinlarin iceriye alinmadigi bir erkeklik seromonileri var..Vucutlerini boyayip,yuzlerine agaclardan yonttuklari siyah,beyaz ve kiremit renkli maskeler takiyorlar..Tum bunlardan geriye ise muzede geriye kalan bir kac mizrak,olta ve sifali bitki receteleri kalmis..

BEYAZ ADAMIN GELISI

1800 lerin ortalarinda adaya koloni hareketi basladiginda Batili misyonerler de geliyor..yuzyillardir kendi kulturleriyle yasayan yerlilere " medeniyet" ogretmeyi amacliyorlar. 1887 yilinda adada Thomas Bridges onderliginde ilk Anglikan klisesi aciliyor..Yerlileri dine kazandirip medeni insan yapmayi deniyorlar..hatta Thomas Bridges o donem yerlilerden ogrendikleriyle cok degerli bir (Yamana) sozlugu de hazirliyor..Yerlilere ne mi oluyor? 1880 yillarinda ilk koloniler adaya ayak bastiginda bolgede yasayan 3 bin kadar yamananin nufusu sonraki 10 yil icinde 1000 (bin)e dusuyor..1910 yilinda ise geriye kimse kalmiyor. Guneydekiler;kisa bir sure sonra Batili denizcilerin getirdigi tuberkiloz ve benzeri hastaliklara yakalaniyor..Vucutlarina tamamen yabanci bu mikroplara dayanamayip hizla oluyorlar. Kuzeydekiler ise topraklarindan surulup ,beyaz adamin kursunlarina hedef oluyor..Bir diger buyuk problem ise beyaz adamin yerlilerin besin kaynaklarini kurutmasindan kaynaklaniyor..Guneydeki yerliler,bilincsizce avlanan Avrupali denizcilerin deniz aslani postuna akini sonucu bir sure sonra ac kaliyor..Kuzeyde Selknamlar ise guanaca ile beslenirken,Batili beyaz adam araziye koyun getiriyor..Yerliler hice sayiliyor..Hastalik,aclik yada kursunlarla olmeyenler ise Batili misyonerlerin dini kurumlarina siginiyor.. Bazilari numune olarak (medeniyet ogretilmek uzere) Ingiltereye goturuluyor.. Cogu maalesef yollarda oluyor...100 yildan kisa bir sure icinde hepsi yokoluyor..Su anda Ushuaia da bir tek yerliye rastlanmiyor..Tarihleri kulturleri ise siyah beyaz fotograflarda kalmis..Bunu yerine ilk misyonerlerin,ilk gocmenlerin kilometrelerce alana kurduklari ciftlikler halen torunlarinin cocuklari tarafindan isletiliyor..Bana gore;insan egosunun,acimasizliginin ve toprak hirsinin cok carpici bir kosesi Ushuaia..