TANRILARA SUNULAN COCUKLAR

Ben yasamda giderek

tesaduflerden uzaklasmaya basladim.. Herseyin bir anlami bir nedeni var hayatimizda..Saltadaki ilk aksamustu yasadiklarim da boyle aciklanabilir..Kuzeye geldigim ilk gunden beri And kulturu ile ilgili daha fazla bilgi pesindeyim.. Mitoloji hayrani biri olarak karsilastigim sembollerin yorumlarini merak ediyordum.. Bizdeki Shaman kulturunun farkli cizgilerini gormek beni heyecanlandiriyordu.. ancak bilgisayar imkanim kisitli oldugu icin bu susuzlugumu hep donuse erteliyordum..

MUSEO DE ARQUELOGIA DE ALTA MONTANA

Hayatimda gittigim en onemli muzelerden biri tamamen bir tesaduf eseri karsima cikti..Muze cok yakin bir tarihte ortaya cikarilan bir hazineyi barindiriyor.. 1999 yilinda Saltanin 6000 metre uzerindeki daglarinda bir grup arkeolog Inkalara ait 3 adet bebek mezari buluyor..Ve yanlarinda bebeklerle gomulen kucuk heykelcikler..Bunlar tanrilara kurban edilen adak cocuklar.. Onlar hasatin bereketin bollugun karsiligi tesekkur sembolleri..

AND DAGLARI MEDENIYETLERI

And daglari inasnlarinin atalari suya bakarak yildizlarin hareketlerini bulan,Pi sayisini Yunanlilardan once cozen bir medeniyetten geliyor.. Ve herseyin ozeti icinde bir hac isareti cizebileceginiz 4 koseli bir duzlemde ozetleniyor..ortasindan capraz kestiginizde 2 ucgen elde ediyorsunuz..ve And insanlarinin Orta Amerikadan Guneye yerlestikleri merkezlere bektiginizda boyle bir duzlem uzerinde ilerlediklerini goruyorsunuz..Yani hicbir sey tesaduf degil..

TORELER

Bu insanlar icin karenin 4 tarafi da cok onemli..Yani butunluk birlik.. ve senede bir ay tanrilara verdiklarindan dolayi tesekkur etmek icin bir nevi hac hareketi gerceklestiriyorlar.. yanlarinda ise her iki cinsten asil ailelerin guzellikleri ile dikkat ceken cocuklarini aliyorlar..Daglarin tepesine geldiklerinde bir suru torenden sonra bebeklere misir sarapi iciriyorlar.. cocuklar ickinin etkisiyle uyuyunca onlari yanlarinda hediyelerle topraga gomuyorlar..And daglari insanlari onlarin oldugune inanmiyor.. onlar tanrilara kavusuyor.. Ayrica sembolik olarak birbirleriyle evlendiriliyorlar.. yani bereket ;bolluk ve hasatin sembolu oluyorlar..

HEDIYELER

Mezarlarin yaniunda ise minyatur bebek heykelcikleri cikiyor.. hepsinin tepelerinde tuyler ve yuzlerinde altin plakalar var..Inkalar 3 boyuta inanirlarmis..Gokyuzu yani evren..Gordugumuz boyut ve icimizdeki boyut..O nedenle akbaba onlar icin kutsalmis.. Niye? cunku goklerde oldugu icin.. O nedenle bebek heykellerinin kafalarinda tuyler var..Ayrica bircok kilim deseninde merdiven isareti cok var.. O da iki yasam arasinda gidis ve gelisi gosteriyor..Yuksek zirvelerde soguk yardimi ie korunan bebekler yuzyillar sonra iste boyle karsimiza cikiyor..

BUYUK SUPRIZ

Gorduklerimden o kadar etkilendim ki gercekten aglayacaktim.. Diyorum ya.. ben de bu cografya ile ilgili bir gariplik var.. Cocuklugumdan beri Peruya gitmek isterim. ispanyolca ogrenme nedenimin ilk nedeni peruya gidip Machu Pichuyu gormek ve oralarda insanlarla Ispanyolca konusabilmekti..Garip iste.. anlasilmaz.. neyse..daha fazla bilgi arayisiyla muzenintam karsisindaki kutuphaneyi gordum.. dedim belki bir kitap bir brosur vardir..Iceride 65 yaslarinda bir adam vardi..

AND DAGLARI MEDENIYETLERI

megerse orasi and daglari medeniyetleri merkeziymis..Adsam bana donup ilgilenirseniz size kulturumuzle ilgili bilgi vereyim demez mi?saka yapmiyorum.. inanamadim..Tam 2 saat boyunca mayalardan Inkalara yukarida bahsettigim bilgileri de iceren adeta bir konferans dinledim.. Yuksek bir medeniyetin izlerini resimlerle,kimi zaman matematik formulleri uzerinde izledim..Ispanyolcam tabi ki yeterli degildi ama anlamak icin cok ama cok caba sarfettim..

ZAMAN

beni sasirtan konulardan biri inkalarin zaman kavrami oldu.. Isaretleri bir spiral ki bu da benim senelerdir en sevdigim yuzugum ve kupelerimdir o da ayri mesele..Diyorum ya.adamlarin medeniyeti beni pek cekiyor..And daglari medeniyetleri zamani 2 boyutlu degil 3 boyutlu algiliyorlar.. yani ileri ve gerinin yanisira bir spiral hareketi var.. yani sadece dunya gunesin etrafinda donmuyor ayni zamanda kendi de donuyor ve yere bir cizgi ile bunu indirduginizde spiral hareketi olusuyor..Sozun ozu su;onlara gore gecmis onumuzde gelecek ise gerimizde imis..Iyi mi?Biraz zor degil mi?yani ellerinizi topraga daldiripgeriye dogru bir spiral hareketi yaptiginizi dusunun onumuzden aldigimizi aslinda geriye atiyoruz..Ve Bati dunyasi sadece ileri ve geriye bakarak bu yuzden ilerlemiyor dedi adam..Konu dondu dolasti kuantum fizigine geldi.. Diyorum ya.. Hicbir sey tesaduf degil yaklasik 2 yildir ilgilendigim konular bir bir karsima cikiyor..

OYUNCAKLAR

Sonra Inkalarin cocuklari oynasin diye yaptigi bir bebegi gosterdi.. Bir anne dusunun tam arkasinda kulaginin uzerinde ise kundakta bir bebek.. dedi ki bebek kulagin arkasinda agladiginda duysun diye ama ayni zamanda anne ile ayni yukseklikte onun gordugu gibi dunyayi goruyor.. oysa biz ne yapiyoruz bebekleri arabalarda anlamsiz bir mesafeye baktiriyoruz ya da ana kucaginda dunyaya kafalarini ceviriyoruz..Ilginc degil mi?

DOGUM KONTROLU

Bir ilginc noktada anne baba olma kavrami ile ilgili.. Ciftler bir iki yil beraber yasayip anne baba olmaya uygun olup olmadiklarina bakarmis.. Ortak bir evleri olmazmis.. dedim yok artik binu nereden bulmuslar.. Inkalarda dogum kontrolu saglayan bir cok bitki karisismi tesbit edilmis.. Ne zaman anne baba olmaya karar verirlermis o zaman tum koy evlerini yapmaya yardimci olurmus..

AYNI

En ilginc bolumu en sona sakladim.. Bu genis cografyada bir cok kalintida bileklerin hafif uzerinden kesik capraz iki el figurune rastlanmis..Capraz ellerden biri yukari biri asagiya bakiyor..Adam dedi ki bu AYNI felsefesi.. Cunku ne zaman karsiya biri gelip ayni hareketi yaptiginda elele tutusup bir kare yapmis oluyorlar..Yani herseyin ozu olan kareyi..ve inanclarina gore o zaman gercek huzur ve mutluluk geliyor.. Cunku bireysel degil herkes birbirinin elini tutuyor.. Birlik bolluk oluyor..Inanilmazdi..Ben de suprizimi o zaman yaptim.. dedim ki bizde boyle bir kelime var.. Cok sasirtici ama anlami AYNI..Birlik,esitlik demek.. Sozlugu gosterdim cok sasirdilar..

En son sorum ise suydu.. Bu kadar buyuk medeniyetler nasil olurda Ispanyollarin silahlari karsisinda yokolur.. Pi sayisini bulan zihinler bir care bulamamis mi..Ispanyollar bu yuksek medeniyeti anlamadiklari icin cogunu yakmislar ama bu soruma cevap degildi..Adam dedi ki.. bir inanisa gore karanlik ve aydinlik zamanlar var..aydinliktan sonra karanlik bir zamana girildi.. Bu da yeniden aydinlik geleceginin de umudunu tasiyor degil mi?Ister politika deyin.ister anlasilmaz.. benim icin cok cok ilgincti..

Daha sabaha kadar dinlerdim ama binayi kapatiyorlardi.. Merkezin muduru kadin da geldi..benimle fotograf cektirdiler.. Sonra sarilistik.. Ayrildim..Binlerce dolar verseniz bu kadar keyif almazdim..Iste bu evrensellik..Belki de bu AYNI ne dersiniz?Sevgiyle kalin