BELGRANO VE CHINATOWN

Kilavuz kitabim (Lonely Planet) der ki Pazar gunleri Belgrano isimli semtte buyuk bir acik hava pazari kurulur.. Merakli bendeniz durur mu?Durmaz..Ilk hedefimiz Belgranooo..Belgrano metronun biraz kosesinden gectigi bir semt.. Daha sonra yurumeniz gerekiyor.. Sosyal profili konusunda tam yorum yapamadim.. Cunku bizim Konsolosluk da Chinatown da ayni bolgede.. !!!Ogle saatlaerinde Plaza Belgrano'ya geldim.. Bizim Ortakoy gibi herkesin urunlerini sergiledikleri bir pazar alani..Bazilari hemen disarida yere sermis kolyelerini..

ANKARA KEDISI
Hic beklemedigin yerde tanidik bir figur sizi sasirtir ya.. Bugun de oyle oldu..Cogu orta yasin uzerinde amator sanatcilarin resimleri,seramik eserleri arasinda dolasiyorum..Gumus ignelerin bulundugu bir standda..bir kagidin uzerinde (Ankara Kedisi ) yaziyor..Adama dondum (-Siz Ankara kedisini nasil biliyorsunuz?) dedim..-(Cunku o Ankara kedisi,neden? )dedi.. -(Cunku ben Ankara'da dogdum) deyince sohbet basladi..Biz onu Angora kedisi diyoruz dedi..(sonra hatirladim Marquez'in bir kitabinda da ona Ankara kedisi hediye ediyorlardi)Ben de kizilderili Ispanyolcamla´kelimenin orjinalinin aslinda Angora oldugunu ve zamanla Ankara'ya dondugunu soyledim.Ankara'nin merkezde oldugunu ,Istanbulun deniz kenarinda oldugunu konustuk.Burada Turk arkadaslarim var.Cok eglenceli insanlar dedi.. Siz de oylesiniz deyince..eliyle -Ehh! diye isaret etti..Ne suprizz ama..Burada Ankara kedisi beklemiyordum..Bir de Pasabahce surahisi.. Evet..Evime yakin bir magazada Pasabahce surahi ve bardaklari satiliyor.. Girisimci Turk isadamlari buralara kadar gelmis...

CHINATOWN
Kilavuz kitabim derki..burada bir Cin mahallesi varmiss, ben durur muyum??.. Biraz asagiya dogru yurumem gerekti.. Dedigim gibi. Metro Belgranoda islemiyor..daha cok mesken alanlar.. Chinatown Arribenos diye bir sokakta..evet yanlis duymadiniz.. Sadece bir sokakta uyduruktan bir kac dukkan o kadar..Hayallerim suya dustu!! Burada yasayan Cinli nufusun olusturdugu kucuk bir komun alan o kadar.. Pzar gunu diye bir kac kosede Cin boregi satiyolardi.. Arkada 10 tane kucuk restorant var ve 3 tane de buyuk supermarket.. canim Cin yemegi istediginde en azindan nereden alacagimi biliyorum.. Bu arada yolun arka tarafindaki ucuncu supermarkete daha cok Cinliler gidiyor..Cok kalabalikti ve arka taraftaki balik reyonu inanilmaz kokuyordu.. dayanamadim..Ciktim..

BIR HEYKELTRAS YRURTIA
Yolumun uzerinde harikulade insaa edilmis ev,Arjantinli unlu heykeltras Yrurtia'ya ait.Buradaki muzelerde yazilar Ispanyolca.Ayni milliyetciligi Fransa'da da gormustum.. Anlamak icin ekstra mesai harcamam gerekiyor..Ispanyolcam icin iyi oluyor ama yarisini anlamiyorum..Neyse bu heykeltras amca,oyle kucuk heykellerle ilgilenmemis.. Yrurtia,Buenos Aires Meydanlarindaki bircok devasa heykelin mimari.. Bircogunun taslak calismalari var muzede..Ayrica evinin duvarlarini susleyen donemin unlu ressamlarinin orjinal eserlerini gormek de cok ilginc.. Mesela Picasso'nun tablosu var.. Yanina da bir mektubunu koymuslar(MI amigo Yrurtio) diya basliyor.. Doneminde sanat dolu bir evmis anlasilan..Yemek odasi,piyanosu hepsi antika esyalardi..Ve arkasindaki bahcede Yrurtia'nin Fransa'da yillarca sergilenen( Boksorler) isimli calismasi var.. Devasa iki adam bahcede boks yapiyor..Ancak o bronz heykeller uzerindeki o vucut dilini, heyecani, eklemlerin,kaslarin gerilmesini bu derece basariyla yansitmak bir ustalik isi !! Oldum olasi heykel sanatina hayranim.. Oyle buyuleyici ve inanilmaz geliyorki..Saatlarce vakit gecirebilirim bronza can veren sanatcilarin eserlerinin onunde...Icinde cay icilebilecek ufak bir kosenin de bulundugu bahcenin arka tarafi ise gunumuz son donem sanatcilarina ayrilmis.. Bir anlamda bir sanat bahcesi konumunda..Zevkle dolastim..

ENRIQUE LARETTA MUZESI

Dogrusunu soylemek gerekirse ben ulkenin ilk devlet baskanlarindan Sarmiento'nun muzesi diye girdim.. Meger hemen yakinindaki meshur yazarlari Laretta'nin muzeye donusturulmus evi cikti!! Olsun ..Fazla muze goz cikarmaz..Gezdim tabi.. Bizim zengin isadamlari gibi,bu zati muhteremde kendine hatri sayilir bir sanat koleksiyonu yapmis zamaninda..Evi muze yapmak icin fazla dusunmeye gerek olmamistir tahminim!! 16.yuzyildan kalma tahta ikonlar var.. Duvar boyunda!! O donemde sanatcilarin yonttugu ve atlar uzerinde gunlerce suren yolculuklar onunda manastirlara tasidiklari eserler..Sonra koloni donemine ait kiliclar ve kalkanlar var..Bu kolonilesme izlerini gormek beni huzunlendiriyor nedense..Ayrica doneminde burada yasayan Ispanyol asillerin lambalarini ve cikolata tabaklarini gordum.. O zamanlar Avrapada cikolata olmadigi icin,pek degerliymis!!.. Servis icin ayri cini tabaklar yapmislar!! Ancak su bir gercek esyalarda bizim Osmanlinin ihtisami eksik.. Daha mutevazi,cogunlukla cini ve tahta esyalar.. Daha buyuk muzelerine gitmedim ama sanirim o parilti olayi Dogu'da daha fazla..
YATAGAN
Muzede 3 medeniyet basligi altinda islam,Hristiyan ve Yahudi cinileri sergileniyor.. Muhtemelen Endulus kokenliler..Sonra bir camekanda 2 kilic var..Altinda Yatagan yaziyor..Once dogru mu okuyorum diye baktim.. Sonra(Turkiye)ibaresini gorunce yanilmadigimi anladim.. Kur'andan ayetler bulunan iki kilic var..Artik nereden bu yazarin eline gecti kimbilir.. Muzede ilk kolonilerin kullandigi yemek pisirme aletleri var.. Devasa havanlar,kazanlar..Ilgincti.. daha da guzeli bahceye cikmak oldu.. Bu nami deger Laretta'nin bir arka bahcesi var ki dilere destan..yani normal zamanda da kentin gurultusunden kacip gelinecek cinsten..Bahcede agaclarin golgesinde,kus civiltilarinin altinda oturuyorsunuz.. Cesitli kucuk heykeller var bahcede. Ben pek anlamam ama,Palmiye agaclari var,hurma agaclari var.. Yesil ama bogmayan bir bahce..Cok sevdim..

SARMIENTO MUZESI
Ikinci atista dogruyu buldummm!! Evet bu kez dogru uzedeyim.. Burasi ulkenin ilk devlet baskanlarindan Domingo Sarmientonun evi..Giriste Buenos Aires'in 1800 lerin basindaki fotograflari var.. Muzeci kadin buradan baslarsiniz diye gosterdi.. Komik geldi cunku yeni hallerini de bilmiyorum!! Neyse bizim evin yanindaki Plaza Italia en az 200 yillikmis mesela onu gordum..Sonra adamin ulkesi icin yaptigi reformlar anlatiliyor..Saglik,egitim icin verilen cabalar.Gelen ogretmenler(bir tanesi gelir gelmez tifodan olmus),calisan doktorlar,v.b.Adamin evi O donemin kentli yasamini yansitiyor..Modern ama manuel cihazlar, lambalar,koltuklar..
Yatak odasi cok mutevazi geldi..Pek sasaa yokmus.. Gozum alismamis ,altin kaplama esyalar ariyor gozlerimm..Dur bakalim..

EVITA MUZESI

Muzelerden gidiyoruz madem.. bari bir gun once gittigim Evita muzesini de anlatayim.. Aslinda biraz daha detayli yazmak isterim,simdiki bilgilerim kisitli ama baslayayim en azindan..Bir kere muze cok pahali..Digerlerinin 10 kati.. Kazikladilar mi emin olamadim..Neyse.. Palermoda yer aliyor.. Bina otel olarak yapilmis..Sonra nami deger Evita Arjantinde kadinlarin sosyal haklari olayina girince binayi kadin kollarinin merkezi yapmislar..Binada EVITA ile ilgili filmler ve esyalar var.Aslinda daha iyi olabilirdi..Evita cok cocuklu bir ailenin kucuk kizi..Kucuk yaslardan itibaren sahne sanatlarina ilgisi var..babasi erkenden oluyor..(Kanserden mi merak ettim..bu olay genetik olablir) Neyse annesi ile birlikte Buenos Airese geliyor.. Kucuk yaslardan itibaren hayat mucadele ile basladigindan anladigim kadariyla gozu cabuk aciliyor.. Tiyatro oyunlarinda ve birkac kucuk filmde rol aliyor.. Cok guzel degil,alimli ve cin bakisli bir kadin.. Oyle bos bakmiyor.. hayatin ve seceneklerinin farkinda bir durusu var..Neyse sosyal sartlar pek parlak degil o donemde,bu bizim kizmiz da sanatcilarin sosyal haklari konusunda derneklerde calisiyor..

PERON'LA TANISMA
Arjantin'de buyuk bir deprem oluyor..Peron o zaman Devlet kademesinde onemli gorevde..Bu depreme yardim etkinligi duzenlemeye karar veriyor,sanatcilarin,muzisyenlerin katildigi bir etkinlik..Ve Evita ,hayatinin Peronla tanistigi gun degistigini soyluyor.. Bence biraz gucun kokusunu iyi alan bir kadinmis..Neyse muzede dogal olarak fazla detay yok..Kisaca ,asik olup,evleniyorlar..Evita Peronun yaninda Arjantin siyasi hareketinde guclu bir karakter olarak yerini aliyor..Kadinlarin toplumsal statusu,temsil hakki konusunda bircok ilerlemede imzasi var.. ..Onculugunde ulkede yetimhaneler ve yaslilarin bakimevleri aciliyor.. Ulkede ilkokul cocuklarinin yaz kamplarina gonderilmesi saglaniyor..Yani tribunlere iyi oynanmis ..Ancak sanirim bir yandan da adeta ikinci bir yari tanri muamelesi gormus..Kitaplarin giris sayfalari ondan bahsediyor.. Dedigim dedik,yaptigim yaptik donemi olmus bir hayli.. tum bunlar bir yana,Evitanin giysileri var sergide.. Kiyafetlerin cizgileri biraz demode..ne de olsa 45ler 50 ler ama ayakkabilarina bayildim.. Bu kadar mi sik olabilir.. Fransadan cogu..
Durum oyle bir hal aliyor ki Evita bir sonraki secimlerde Peronun yardimcisi olarak politika sahnesine cikmaya hazirlaniyor.. Oyle filmler izledim ki.. Kocaman taklar yapmislar Peron ve Evita diye.. Valla kadinin adam uzerindeki gucu korkutucu..Neyse,Ingilizce metinler kisitliydi ve Ispanyolcam tam yetmiyor ama anladigim kadariyla-disaridan gelen baskilar ve cok hizli ilerleyen kanser hastaligi nedeniyle ,Evita secimlerden cekiliyor..Halkin onune cikp bir de acikli konusma yapiyor..Ve kisa bir sure sonra 33 yasinda oluyor..Ancak resimlerinde cok daha yasli gorunuyor.. Kursta hocaya sordum..Kanser ilerlediginde korseler giyip yine aktivitelere katilip halkin onune cikiyormus.. Kadindaki hirs bak!! Neyse asil ilginc bolum muzenin en sonundaydi..Evitanin cenazesi inanilmaz olmus.. Binlerce insan sokaklarda sel olmus adeta.. Cenaze ilerlerken balkonlardan cicekler atiyorlar.. Fakat daha sonra;Askeri kuvvetler Evitanin naasini kaciriyor ve Evita senelerce yurtdisinda kaliyor..Geri gelmesi seneler surmus Italyada baska bir isimle gommusler kadincagizi ve seneler sonra ulkesine iade edilmis.. Ablasinin konusmasinin yer aldigi bir video var.. Orada dondukten sonraki hali goruluyor.. Cesetin yanagini kesmisler,parmaklarini .. Yani anlamsiz bir zarar verilmis.. Nasil bir tepkiyse anlamadim.. Ve son olarak ,burada,Recoleta Mezarligina kaldirilmis... Gecen gun gittim.. Heykel sergisi gibi bir mezarlik.. Aristokrasi ve ust duzey ailelerin mozolelerinin bulundugu bir alan.. Evita da Familia Durante baslikla mozolede yer aliyor.. Cok kisa bir zamana sigdirilmis muhtesem bir hayat.. Seveni de nefret edeni de cok olmus anlasilan.. Evita ile ilk acilisi boyle yapalim.. Bilgilerim kisitli.. Yeni detaylar ogrenirsem eklemek uzere diyelim..